Şarj Süresi Hesaplama Aracı ve AC Şarjın Çalışma Prensibi
Bu hesaplama aracı, seçtiğiniz aracın batarya kapasitesi ve AC şarj desteğini dikkate alarak, tercih ettiğiniz şarj cihazının gücüne göre tahmini şarj süresini hesaplar. Kullanımı oldukça basittir. Önce araç listenizden aracınızı seçersiniz; burada aracın batarya kapasitesi ve maksimum AC şarj gücü sistemde kayıtlıdır. Daha sonra şarj edeceğiniz istasyonun gücünü kilovat (kW) cinsinden seçersiniz. Ardından bataryanızın mevcut doluluk yüzdesini ve hedeflediğiniz doluluk yüzdesini girersiniz. Son olarak hesapla butonuna bastığınızda tahmini şarj süresi ekranda görüntülenir.
AC şarj işlemi temel olarak voltaj, akım ve faz sayısına bağlıdır. Güç hesabı tek fazda voltaj çarpı akım formülüyle yapılırken, üç fazlı sistemlerde √3 katsayısı da kullanılır. Türkiye’de ev tipi şebekelerde 230 volt monofaze, 400 volt ise trifaze gerilim kullanılır. Örneğin tek fazlı bir şarj cihazında 230 volt ve 16 amper ile yaklaşık 3,7 kW güç elde edilirken, üç fazlı bir sistemde 400 volt ve 32 amper ile yaklaşık 22 kW güç sağlanabilir.
Şarj işlemlerinde aracın üzerinde yer alan OBC (onboard charger) yani AC-DC dönüştürücü devre, hangi şarj gücünün kullanılabileceğini sınırlar. Araç sadece desteklediği maksimum AC gücünü çekebilir. İstasyonun kapasitesi ne kadar yüksek olursa olsun, araç kendi OBC kapasitesinden fazlasını kullanamaz. Monofaze bir araç, üç fazlı bir istasyona bağlansa dahi sadece tek fazdan güç çeker. Bu nedenle istasyonun faz başına sağlayabildiği güç, monofaze araç için belirleyici olur.
Örneğin monofaze destekleyen bir Opel Corsa-e modeli, 11 kW trifaze bir istasyona bağlansa bile sadece tek fazı kullanarak yaklaşık 3,7 kW ile şarj olur. Eğer aynı araç 22 kW trifaze bir istasyona bağlanırsa, bu istasyonun her faz başına 7,4 kW sağladığı için maksimum 7,4 kW ile şarj edebilir. Bir trifaze araç olan Togg T10X ise 22 kW trifaze istasyondan tam kapasiteyle yani 22 kW güçle şarj olur.
Bu noktada sık yapılan hatalı düşünceler vardır. Monofaze bir aracı 11 kW’lık bir istasyonda 7,4 kW veya 11 kW ile şarj etmek mümkün değildir çünkü 11 kW trifaze istasyonun faz başına gücü yaklaşık 3,7 kW civarındadır. Yine monofaze bir aracı 22 kW bir istasyonda 22 kW ile şarj etmek de mümkün değildir; çünkü araç tek faz kullanabilir ve en fazla 7,4 kW çeker. Kısacası istasyonun kapasitesi yüksek olsa bile, aracın onboard şarj cihazı buna izin vermedikçe şarj hızı artmaz.
Bunun için monofaze OBC’ye sahip araçlarda 3,7 kW ya da 7,4 kW şarj cihazları tercih edilebilir. Daha güçlü bir istasyona bağlamak zarar vermez, ancak fazladan hız kazandırmaz. Üç fazlı araçlarda ise 11 kW veya 22 kW istasyonlar tercih edilmesi daha uygundur; 22 kW şarj cihazı bataryanın dolmasını ciddi oranda hızlandırır.
Sonuç olarak doğru bir şarj süresi tahmini için aracın faz desteği, onboard şarj cihazı kapasitesi, kablo ve priz akım sınırları ve şebeke tipi mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu hesaplama aracı, hem şarj altyapınızın hem de aracınızın teknik özelliklerine göre en uygun tahmini süreyi belirlemenize yardımcı olur.